Familiale governance als kritische succesfactor in strategische verandering

Net als bij niet-familiebedrijven, heeft de manier waarop een familiebedrijf bestuurd wordt impact op de manier waarop er met strategische veranderingen omgegaan wordt. Er zijn twee belangrijke organen in het bestuur van een (familie)bedrijf: het topmanagementteam enerzijds en de Raad van Bestuur of Raad van Advies anderzijds. Zo blijkt de aanwezigheid van een goed functionerende Raad van Bestuur of Raad van Advies een positieve impact te hebben op strategische veranderingen binnen familiebedrijven. Het is dan ook goed nieuws dat maar liefst 68% van de bevraagde familiebedrijven aangeeft dat een van beide organen een actieve rol speelt in het familiebedrijf. Van de niet-familiebedrijven geeft 71% aan te beschikken over een actieve Raad van Bestuur of Raad van Advies.

In vele familiebedrijven is de grens tussen de familie enerzijds en het bedrijf anderzijds vaag. Het ene systeem beïnvloedt het andere en omgekeerd, waardoor naast het bedrijf ook de familie op zich goed gemanaged dient te worden. Hiervoor kunnen familiebedrijven zogenaamde familiale governance mechanismen introduceren. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een familiecharter, dat gezien kan worden als een “grondwet” voor de familie waarin de spelregels vastgelegd zijn. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat 21,7% van de familiebedrijven zulk een charter heeft. Deze familiebedrijven geven aan dat hier voornamelijk richtlijnen rond opvolging, eigendom en aandelenbezit, de rol van de familie in het bedrijf en de familiale waarden in opgenomen werden. Daarnaast blijkt dat de aanwezigheid van zulk een familiecharter positief gerelateerd is aan het initiëren van strategische veranderingen. Vooral met strategische veranderingen op het vlak van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen is er een sterk positief verband.

Een ander familiaal governance mechanisme is de familieraad of het familieforum. Dit is een familiale vergadering waarin leden van de bedrijfsfamilie samenkomen om aangelegenheden die betrekking hebben tot het familiebedrijf te bespreken. Van de bevraagde familiebedrijven geeft 25% aan zulk een familieraad of –forum te hebben. Uit de resultaten is gebleken dat ook de aanwezigheid van zulk een familieforum positief gerelateerd is aan strategische veranderingen. In dit familieforum blijken vooral de financiële positie van het bedrijf, investeringen en langetermijnstrategieën besproken te worden.

Ook de waarden die centraal staan in het familiebedrijf blijken een impact te hebben op strategische veranderingen. De waarde die familiebedrijven als belangrijkste beschouwen is de waarde “betrouwbaarheid”. Naar strategische veranderingen toe, blijken echter vooral waarden als “succes”, “uitdaging”, “dominantie”, “creativiteit” en “ambitie” een positieve impact te hebben. Het is dan ook gunstig dat familiebedrijven over het algemeen ook deze waarden hoog in het vaandel blijken te dragen. De waarde “traditie” blijkt daarentegen negatief gerelateerd te zijn aan het initiëren en implementeren van strategische veranderingen.